روز به روز به کسب وکارهایی که برای ارائه خدمات و محصولاتشان نیاز به طراحی وب سایت و اپلیکیشن دارند، افزوده میشود. از طرف دیگر نیاز به متخصصان در این زمینه‌ها هم به شدت افزایش پیدا میکند. اما همزمان با پیشرفته شدن و تخصصی شدن مباحث در طراحی وب و اپلیکیشن، مهارتها و عناوین شغلی نیز روز به روز تخصصی‌تر و متمرکزتر میشود. اگر آنقدرها هم تازه کار نباشید حتما یادتان هست که در گذشته نه چندان دور برای طراحی یک وب سایت یک «طراح» و یک «توسعه دهنده» کافی بود. اما حالا از استراتژیست وب تا طراح سرویس و خدمات، طراح UI/UX و طراح محصول تخصص‌های هستند که واقعا هم برای انجام درست کارها به آنها نیاز است.
از مهمترین رشته‌ها در طراحی سایت، طراح رابط کاربری یا UI و طراح تجربه کاربری یا UX هستند. اما تخصص دیگری که در سالهای گذشته و در ابتدا در حوزه‌های استارتاپی به بازار کار ایران معرفی شده، «طراح محصول» است. میخواهیم با هم درباره تخصص هر کدام از این افراد و این که دقیقا چه کاری انجام می‌دهند، بیشتر بدانیم و ببینیم طراح محصول کیست و چگونه میتوانیم یک طراح محصول UI/UX شویم. اگر تفاوت طراحی ui و طراحی ux را نمیدانید پیشنهاد میکنم مقاله «تفاوت طراحی UI و UX در طراحی سایت چیست؟» را هم حتما مطالعه کنید.
طراح رابط کاربری یا UI چه کاری انجام میدهد؟
هنگام ورود به یک سایت یا اپلیکیشن ، اولین چیزی که با آن روبه رو میشویم منوها، آیکونها، لیستها، دکمه‌ها، تایپوگرافی، بنرها و … هستند. همه این عناصر بصری چیزهایی هستند که کاربر مستقیم با آنها تعامل دارد. UI در واقع مخفف User Interface به معنی رابط کاربری است. یک طراح UI فضای کلی یک وب سایت و همه عناصری که در یک صفحه وب یا اپلیکیشن میبینیم را با توجه به اهداف جنبه زیبایی شناسی، جذب مشتری و کارا بودن آنها میسازد. یک طراح UI در واقع بیشتر روی جنبه گرافیکی طراحی عناصر تکیه دارد و اینکه عناصر یک وب سایت یا اپلیکیشن زیبا، کارا و جذاب باشد.
تصمیماتی که یک طراح UI برای سایت می‌گیرد شامل این موارد است که مثلا کالیته رنگی کل سایت چطور باشد یا اینکه چه ظاهر و رنگی بهتر میتواند کاربر را جذب کند و همه این طراحی‌ها را پیاده سازی کند.
طراح رابط کاربری یا UX چه کاری انجام میدهد؟
برای ما زیاد پیش آمده که وارد سایت یا اپلیکیشنی شویم اما گزینه یا محصول مورد نظرمان را به راحتی پیدا نکنیم یا وقت زیادی برای چیزی که به دنبالش هستیم صرف کنیم. UX مخفف دو کلمه User Experience به معنی تجربه کاربری است. کار متخصص یا طراح UX در واقع این است که امکانات سایت را به گونه‌ای در دسترس کاربر قرار دهد تا کاربر از تجربه کار کردن با سایت رضایت داشته باشد.
مثلا طراح UX است که معین میکند چه گزینه‌هایی در منوها قرار بگیرد یا مثلا بنرهای تبلیغاتی کجای صفحه قرار بگیرند. اما پیش خودمان بماند کار طراح UX در واقع هدایت کاربر به مکان مورد نظر در سایت یا اپلیکیشن برای خرید کالا یا خدمات است. هم طراح رابط کاربری و هم طراح تجربه کاربری باید از مباحث یکدیگر تا حد امکان اطلاع داشته باشند و در طراحی همه مراحل با هم همکاری کامل داشته باشند.
کار طراح محصولUI/UX چیست؟
تخصص دیگری که در سالهای گذشته مرتبط شغل طراح UI/UX به بازار کار ایران معرفی شده، «طراح محصول UI/UX» است. اما واقعا طراح محصول کیست و در مباحث طراحی وب چه وظایفی انجام میدهد؟
«طراحی محصول» در گذشته بیشتر در مراحل تولید محصولات فیزیکی به کار می‌آمد اما امروزه در ساخت محصولات دیجیتال مانند سایت یا اپلیکیشن نیز به کار میرود. طراح محصول UI/UX کسی است که در هر دو این موضوعات مهارت و تجربه کاری دارد و در تمام مراحل مربوط به ساخت محصول از برندینگ و هویت محصول تا تدوین استراتژیهای تولید محصول حضور داشته و راهکارها را تدوین میکند. طراح محصول UI/UX برای حل مشکلات و چالشهای پیش آمده در هر مرحله از طراحی، راه حل ارائه کرده و به نیازها و مسائل به وجود آمده پاسخ دهد و گروه را راهنمایی کند.
چگونه یک طراح محصولUI/UX شویم؟
-
تمام جنبه‌های مختلف طراحی را درک کنید.
اول از همه مهمترین چیز برای شما درک این است که دقیقاً چه کاری می خواهید انجام دهید. باید بفهمید به چه جنبه‌ای در طراحی علاقه دارید و مهارت شما بیشتر در کدام زمینه‌هاست آیا دوست دارید روی قسمت بصری طراحی کار کنید؟ مثلا آیکون یا بنر بسازید یا برای رنگبندی کلی سایت نظر بدهید؟ اگر پاسخ مثبت است، شما باید یک طراح رابط کاربری (UI) شوید.
آیا دوست دارید از طریق مفهوم نحوه تعامل محصول یعنی سایت یا اپلیکیشن با کاربر، راحت کردن رابط، تجزیه و تحلیل و آزمایش فکر کنید؟ پس شما باید یک طراح تجربه کاربری (UX) شوید.
اما اگر همزمان هم به موارد اول و هم به موارد دوم علاقه دارید و در این زمینه‌ها تجربه کافی دارید، به علاوه دوست دارید مسئولیت توسعه محصول را بر عهده داشته باشید، آن را بشناسید و هنگام چالش‌ها سایت و اپلیکیشن را بهبود ببخشید، پس شما باید یک طراح محصول شوید.
-
کار با نرم افزارهای مورد نیاز را یاد بگیرید.
شما باید کار با نرم افزارهای مربوط به طراحی وب را یاد بگیرید. به عنوان دیزاینر حتما طرز کار با Adobe Photoshop و Illustrator را از قبل میدانید. اما امروزه بیشتر از Sketch یا Figma برای طراحی وب استفاده میشود.
لیستی از آخرین برنامه‌هایی که میتواند برای طراحی مفید باشد عبارتند از :
-
- Sketch برای طراحی رابط
- فیگما برای طراحی رابط با قابلیت همکاری و بازخورد از دیگر طراحان
- Adobe XD برای طراحی رابط و نمونه سازی اولیه
- برنامه Invision برای نمونه سازی و همکاری با دیگران
-
نمونه کارهای آماده را مشاهد کنید و از آنها ایده بگیرید.
به عنوان یک تمرین طراحی مفید میتوانید مثلا کل یک صفحه یا سایت یا اپلیکیشن را برای تمرین دوباره بسازید. این چالش مانند وقتی در کلاسهای طراحی، کار هنرمندان بزرگ را کپی میکردید، مفید و آموزنده است.
-
از آموزشهای آنلاین و منابع معتبر و کتاب برای بیشتر آموختن کمک بگیرید.
با کمی جستجو میتوانید منابع معتبری که حتی بعضی از آنها رایگان هستند پیدا کرده و برای آموزش بهتر استفاده کنید.
-
مهارت ارتباط با گروه را در خود ارتقا دهید.
یکی از نقشهای یک طراح محصول UI/UX در گروه، ارتباط با دیگر اعضای گروه با هدف از بین بردن مشکلات و چالشهای فنی به وجود آمده است. همچنین به عنوان یک طراح محصول باید حس همدلی و تواناییهای ارتباطی خود را ارتقا دهید تا بهتر بتوانید خواستهها و نیازهای کاربران را درک کنید.